Metryka Litewska.Rejestry podymnego Wielkiego Księnstwa Litewskiego

Metryka Litewska; zbiór odpisów wszystkich dokumentów, wychodzących z kancelarii wielkoksiążęcej oraz dokumentów sejmowych. Pierwsze zapisy pochodzą z 1440 roku. Systematycznie prowadzona od drugiej połowy XV wieku. Rozwijała się ona podobnie jak Metryka Koronna i dzieliła jej losy aż do 1795 roku.

Metryka zawierała także niektóre ważne dokumenty obce, jak tłumaczenia jarłyków Chanów Krymskich, kopie dyplomatycznych dokumentów moskiewskich; dokumenty archiwalne, jak rejestry akt, spisy. Liczba rodzajów dokumentów włączonych do metryki wzrosła na przełomie wieków XV i XVI. Kolejne rozszerzenie kategorii wpisywanych dokumentów o korespondencję dyplomatyczną, przywileje, wyroki, dekrety prawne a nawet pewną korespondencję prywatną otrzymywaną przez ważnych urzędników nastąpiło w wiekach XVII i XIII. Metrykę utrzymywano bezterminowo, jako najważniejszą część archiwum wielkoksiążęcego.

Wpisy w Metryce Litewskiej były dokonywane w języku ruskim i po łacinie, a od końca XVII wieku po polsku i po łacinie.

Do dziś zachowało się około 600 ksiąg Metryki, która wciąż pozostaje w Rosji a jej księgi są przechowywane w Centralnym Państwowym Archiwum Akt Dawnych (Centralnyj Gosudarstwiennyj Archiw Driewnich Aktow) w Moskwie. W warszawskim AGAD znajduje się część serii polskiej transkrypcji oryginalnych ksiąg oraz Summariusz Metryki Litewskiej za lata 1474-1751 odzyskany na mocy postanowień traktatu ryskiego.